آجر آلومینیومی سنگین یک ماده نسوز با آلومینا به عنوان جزء اصلی است. به طور گسترده ای در صنایع با دمای بالا مانند متالورژی، صنایع شیمیایی و شیشه استفاده می شود. پایداری حرارتی آن به طور مستقیم بر عمر سرویس و توانایی آن برای انطباق با محیط های سخت تأثیر می گذارد. پایداری حرارتی به توانایی یک ماده برای حفظ خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی خود در دماهای بالا اشاره دارد، به ویژه اینکه آیا می تواند از ترک خوردن، تغییر شکل یا آسیب در هنگام تغییر شدید دما جلوگیری کند.
1. محتوای آلومینا
جزء اصلی آجر آلومینیومی سنگین، آلومینا (Al2O3) است. هرچه محتوای آن بیشتر باشد، مقاومت حرارتی بالا و پایداری حرارتی آجر بهتر است. نقطه ذوب بالای آلومینا (بیش از 2000 درجه سانتیگراد) آجرهای با آلومینا بالا را قادر می سازد در محیط های با دمای بسیار بالا پایدار بمانند. ضریب انبساط حرارتی پایین آلومینا باعث می شود که حجم آن در دماهای بالا کمتر تغییر کند و تنش حرارتی ناشی از تغییرات دما را کاهش دهد. اگر میزان آلومینا کم باشد، نسوز و مقاومت شوک حرارتی آجر به همین ترتیب کاهش می یابد. بنابراین، اطمینان از محتوای بالای آلومینا، کلید بهبود پایداری حرارتی آجرهای با آلومینا بالا است.
2. ساختار کریستالی
ساختار کریستالی میکروسکوپی آجر آلومینیومی سنگین نقش مهمی در پایداری حرارتی آن دارد. آلومینا و سایر مواد معدنی یک ساختار کریستالی متراکم را در طول پخت در دمای بالا تشکیل می دهند که می تواند تنش ناشی از تغییرات دما را پراکنده کند و خطر ایجاد ترک در داخل آجر را کاهش دهد. علاوه بر این، ساختار کریستالی متراکم نیز تخلخل مواد را کاهش می دهد و در نتیجه مقاومت آن را در برابر شوک حرارتی بهبود می بخشد. اگر ساختار کریستالی در آجر ناهموار یا تخلخل زیاد باشد، ماده در دماهای بالا مستعد تمرکز تنش موضعی است که در نتیجه ترک خوردگی یا پوسته شدن آن، بر پایداری حرارتی آن تأثیر میگذارد.
3. فرآیند تولید
فرآیند تولید آجر آلومینیومی سنگین تاثیر مستقیمی بر پایداری حرارتی آن دارد. فرآیند قالب گیری بدنه آجری برای اطمینان از چگالی مواد نیاز به فشار دادن فشار بالا دارد. هر چه چگالی فشار بیشتر باشد، پایداری حرارتی بدنه آجر در دمای بالا بهتر است، زیرا منافذ داخلی آن کمتر است و توزیع تنش حرارتی یکنواخت تر است. دمای پخت نیز بسیار حیاتی است. به طور کلی، دمای پخت آجرهای آلومینیومی بالا بین 1400 تا 1600 درجه سانتیگراد است. اگر دمای پخت خیلی کم باشد، مواد به اندازه کافی متراکم نیستند، که به راحتی می تواند منجر به ضریب انبساط حرارتی ناهموار شود. اگر دمای پخت بیش از حد بالا باشد، ممکن است تعادل بین آلومینا و سایر اجزا را از بین ببرد و در نتیجه بر پایداری حرارتی تأثیر بگذارد.
4. ضریب انبساط حرارتی
ضریب انبساط حرارتی یک ماده پارامتر مهمی است که بر پایداری حرارتی آن تأثیر می گذارد. هرچه ضریب انبساط حرارتی کوچکتر باشد، تغییر اندازه آجر در طول تغییرات دما کمتر می شود و تنش حرارتی نیز بر این اساس کاهش می یابد. آجر آلومینیومی سنگین دارای محتوای آلومینا بالاتری است که به آن ضریب انبساط حرارتی کمتری می دهد و باعث می شود در شرایط دمای بالا پایداری ابعادی بهتری داشته باشد. بنابراین، آجر می تواند یکپارچگی ساختاری را در یک محیط با نوسانات دمایی بالا حفظ کند و در اثر انبساط یا انقباض ترک نخواهد خورد. اگر ضریب انبساط حرارتی ماده زیاد باشد، تنش ایجاد شده در طول نوسانات دما بیشتر خواهد بود و در نتیجه پایداری حرارتی کاهش می یابد.